Tabak is een van de belangrijkste risicofactoren voor de ontwikkeling van veel vormen van kanker en mondkanker is daarop geen uitzondering. Elk jaar worden er in Frankrijk meer dan 2000 nieuwe gevallen van mondkanker gediagnosticeerd. Deze ziekten worden vaak in verband gebracht met langdurig tabaksgebruik en factoren zoals alcohol. Dit artikel beschrijft de mechanismen die roken in verband brengen met mondkanker, de waarschuwingssignalen en de essentiële preventiestrategieën om jezelf te beschermen.
Het verband tussen roken en mondkanker
Om de invloed van tabak op de mondgezondheid te begrijpen, is het nodig om de giftige stoffen die tabak bevat en hun cumulatieve effect op de weefsels van de mondholte te analyseren.
1. Giftige chemicaliën in sigaretten
Elke sigaret bevat meer dan 7.000 chemische verbindingen, waarvan er 69 kankerverwekkend zijn. Teer, nicotine en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) spelen een belangrijke rol bij het beschadigen van de cellen van de mond en keelholte.
Deze stoffen verzwakken het mondweefsel en verstoren het regeneratievermogen ervan. Ze creëren een omgeving die bevorderlijk is voor de ontwikkeling van genetische mutaties, wat leidt tot precancereuze of kankerletsels. De schadelijke effecten van tabak tasten ook het strottenhoofd, de keel en de longen aan, waardoor het risico op overlijden door aandoeningen aan de luchtwegen toeneemt.
2. De rol van tabaksgebruik bij het ontstaan van kanker
De correlatie tussen roken en mondkanker is welbekend. In Frankrijk wordt 75% van de gevallen van mondkanker in verband gebracht met roken. Langdurige rokers hebben 5 tot 10 keer meer kans op mondkanker dan niet-rokers.
Bij elke inademing worden de weefsels van de mondholte en de keelholte blootgesteld aan hoge toxiciteitsniveaus. Deze schade treft ook mensen die zijn blootgesteld aan passief roken, waardoor het risico op ernstige ziekten toeneemt, zelfs bij mensen die niet direct roken.
3. De impact van andere vormen van roken
Sigaretten worden vaak bekritiseerd, maar andere vormen van roken zoals pijpen, sigaren en pruimtabak zijn niet minder schadelijk. Deze vormen van roken stellen het mond- en keelweefsel direct bloot aan zeer kankerverwekkende stoffen. In Frankrijk verdubbelt de combinatie van tabak en alcohol het risico op mondkanker, omdat alcohol de effecten van giftige stoffen versterkt.
Waarschuwingssignalen die je niet moet negeren
Vroegtijdige identificatie van tekenen van voorstadia kan doorslaggevend zijn bij de behandeling van mondkanker. Dit zijn de belangrijkste indicatoren waarop u moet letten.
1. Zichtbare laesies in de mond
Vroege tekenen zijn onder andere:
- Witte vlekken (leukoplakie) of rode vlekken (erythroplakie) op het tandvlees, de tong of de binnenkant van de wangen.
- Zweren die niet genezen na twee weken.
- Verhoogde gevoeligheid of ongewone pijn in de mondholte of keel.
Deze symptomen kunnen onopgemerkt blijven of genegeerd worden. Ze vereisen echter onmiddellijke medische aandacht om elk risico uit te sluiten.
2. Functionele veranderingen
Naarmate de ziekte vordert, treden er veranderingen op. Patiënten kunnen moeite hebben met slikken, spreken of kauwen. Deze symptomen treffen vaak de keel en keelholte, wat erop wijst dat de laesies zich mogelijk hebben verspreid.
3. Gezwollen lymfeklieren
Aanhoudende zwelling in de hals is een veel voorkomend symptoom van gevorderde mondkanker. Dit teken kan erop wijzen dat de kankercellen zich buiten de mondholte hebben verspreid.
Waarom wordt mondkanker vaak laat ontdekt?
Helaas is een vroege diagnose van mondkanker nog steeds zeldzaam. De redenen hiervoor moeten worden onderzocht om het bewustzijn onder risicogroepen te vergroten.
1. Afwezigheid van initiële pijn
In een vroeg stadium is mondkanker vaak pijnloos. Deze eigenschap leidt ertoe dat veel mensen de vroege tekenen negeren, waardoor de diagnose wordt uitgesteld. De laesies zijn weliswaar aanwezig, maar veroorzaken meestal niet direct ongemak. Dit leidt tot een late diagnose, vaak wanneer de ziekte zich in een vergevorderd stadium bevindt.
De weefsels van de mond en keelholte, die regelmatig worden blootgesteld aan agressie door tabak en alcohol, worden ongevoelig voor talrijke irritaties. Deze ongevoeligheid maskeert de eerste symptomen en stelt het zoeken van medische hulp uit.
2. Een gebrek aan bewustzijn
In Frankrijk onderschatten veel rokers de risico’s van roken. Het gebrek aan informatie over de symptomen en ziekten die samenhangen met passief roken draagt ook bij aan dit gebrek aan bewustzijn. De algemene bevolking associeert afwijkingen in de mond niet altijd met waarschuwingssignalen voor mogelijke kankers.
Een ontoereikende bewustmakingscampagne, in combinatie met het bagatelliseren van de eerste symptomen, belemmert de preventie-inspanningen. Patiënten komen vaak te laat terug bij zorgverleners.
3. Onvoldoende medische onderzoeken
Het gebrek aan systematische screening op mondkanker verergert ook de vertraging in de diagnose. In tegenstelling tot andere vormen van kanker, zoals borst- of darmkanker, is screening op mondkanker nog geen gangbare praktijk, waardoor de kans kleiner is dat de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt.
Risicopreventie en -vermindering
Om het risico op mondkanker te verkleinen, kunnen een aantal preventieve maatregelen worden genomen.
1. Stoppen met roken
Stoppen met roken is de meest effectieve manier om de risico’s te verminderen. Wanneer u stopt met roken, begint de terugkeer naar een betere mondgezondheid snel:
- De weefsels van de mondholte kunnen zich weer herstellen.
- Het risico op kanker neemt aanzienlijk af na vijf jaar niet roken.
- Elke pagina met informatie die op gespecialiseerde platforms wordt geraadpleegd, kan praktisch advies bieden om je te helpen bij het stoppen met roken.
2. Ga regelmatig naar de tandarts
Regelmatige controles kunnen afwijkingen in een vroeg stadium opsporen. Tandartsen spelen in Frankrijk een belangrijke rol in de preventie en opsporing van precancereuze laesies. Ze kunnen je ook adviseren over de juiste producten voor mondhygiëne.
3. Pas een strikte mondhygiëne toe
Dagelijks effectief poetsen en flossen helpt de infecties en ontstekingen te beperken die de gevolgen van roken kunnen verergeren. Mensen die deze gewoonten aannemen, verminderen het risico op tabaksgerelateerde mondcomplicaties.
4. Beperk alcoholgebruik
Verminderen of elimineren van alcohol uit je dagelijkse inname helpt om de versterkende effecten op de giftige stoffen in tabak te verminderen. Merk op dat alcohol in combinatie met tabak het risico op keel- en keelholtekanker vermenigvuldigt.
5. Nicotinevervangers gebruiken
Nicotinevervangers, verkrijgbaar bij de apotheek, zijn een effectieve manier om mensen te helpen stoppen met roken. Ze helpen de afhankelijkheid te verminderen en vermijden de bijwerkingen die gepaard gaan met abrupt stoppen. Raadpleeg een zorgverlener om de juiste producten voor jou te kiezen.
Misschien ben je ook geïnteresseerd in dit artikel: Lasertraining tegen roken en verslaving
Beschikbare behandelingen
De behandeling van mondkanker is afhankelijk van het stadium van de ziekte en kan bestaan uit :
1. Chirurgie
Chirurgie is vaak de eerstelijnsbehandeling voor mondkanker. Hierbij wordt de tumor verwijderd en in sommige gevallen ook het aangrenzende aangetaste weefsel. Als de kanker in een vergevorderd stadium is, kan het nodig zijn om structuren zoals de tong, het tandvlees of de keelholte geheel of gedeeltelijk te verwijderen.
Reconstructieve technieken, zoals huidtransplantaties of botreconstructies, herstellen esthetische en functionele functies. Deze complexe operaties vereisen gespecialiseerde multidisciplinaire teams.
2. Radiotherapie
Radiotherapie maakt gebruik van ioniserende straling om kankercellen te vernietigen. Deze behandeling wordt vaak gebruikt na een operatie om restcellen te verwijderen of als eerstelijnsbehandeling voor gelokaliseerde kankers. Hoewel het zeer effectief is, kan het bijwerkingen veroorzaken zoals een droge mond, keelpijn en smaakveranderingen.
Zorgvuldige controle is nodig om deze ongemakken te beperken en de behandeling aan te passen aan deze effecten.
3. Chemotherapie en immuuntherapie
Chemotherapie wordt vaak gebruikt voor gevorderde of uitgezaaide mondkanker. Het werkt door de groei van kankercellen te vertragen en kan worden gecombineerd met chirurgie of radiotherapie om de kans op succes zo groot mogelijk te maken. Deze behandeling kan echter bijwerkingen hebben zoals misselijkheid, gewichtsverlies en ernstige vermoeidheid.
Immunotherapie daarentegen is een meer recente en veelbelovende methode. Het stimuleert het immuunsysteem van de patiënt om kankercellen aan te vallen en te vernietigen. Deze behandeling is vooral nuttig voor kankers die resistent zijn tegen conventionele therapieën.
4. Palliatieve zorg
In gevallen waarin de kanker zich in een zeer vergevorderd stadium bevindt, is palliatieve zorg essentieel. Het doel is om de levenskwaliteit van de patiënt te verbeteren door de pijn te verminderen en emotionele en medische steun te bieden. Gespecialiseerde teams zorgen er ook voor dat patiënten de juiste zorg krijgen om met de bijwerkingen van de behandeling om te gaan.
Conclusie
Tabak is een belangrijke factor in de ontwikkeling van mondkanker en andere ernstige ziekten die de keel en longen aantasten. Bewustmaking van de risico’s, in combinatie met preventieve maatregelen zoals stoppen met roken, regelmatige gebitscontroles en een strikte mondhygiëne, is essentieel om deze gevaren te verminderen.
Vergeet niet dat het nooit te laat is om actie te ondernemen. Raadpleeg een zorgprofessional om uw situatie te beoordelen en persoonlijk advies te krijgen. Elke stap in de richting van een rookvrije levensstijl is een stap in de richting van een betere gezondheid voor jou en de mensen om je heen. Zorg goed voor jezelf, vandaag
Als je nu wilt stoppen met roken, bezoek dan een van onze antirooklasercentra bij jou in de buurt.
